Krótka historia Ale Kino!

W zeszłym roku odbyła się 40. edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmów Młodego Widza Ale Kino! W tym roku natomiast Festiwal obchodzi swoje 60-lecie. Jak to możliwe? Wytłumaczenie tej rozbieżności wydaje się idealnym pretekstem, aby przybliżyć historię poznańskiego wydarzenia, które nie zawsze znane było w takiej samej formie i pod taką samą nazwą, jak dzisiaj.

Po pierwsze – Przegląd

Za początek historii Festiwalu przyjmuje się 1963 rok. Wtedy to właśnie, podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich, Oddział CFO „Filmos” (CFO – czyli Centrala Filmów Oświatowych) oraz redakcja Expressu Poznańskiego zorganizowały I Przegląd Filmów Animowanych, który miał dotrzeć zarówno do dzieci, jak i dorosłych (przede wszystkim pedagogów, rodziców, filmowców). Podstawę przeglądu stanowiły prezentacje rodzimych produkcji, spotkania środowiska twórców z publicznością i pedagogami, konfrontacje filmowców z odbiorcami, a także dyskusje dotyczące ówczesnej wiedzy o oświacie i wychowaniu. Projekcjom filmowym towarzyszyły też wystawy twórczości dziecięcej.

Jedyne tego rodzaju wydarzenie w kraju cieszyło się sporą popularnością. Rok później, w II Przeglądzie wzięło udział 2000 widzów. W 1965 roku impreza zaczęła mieć charakter konkursowy: od teraz znana jako Przegląd Filmów Animowanych i Dziecięcych była nie tylko prezentacją najnowszych produkcji, lecz także miejscem, w którym wybierano najlepszy film roku, a obok animacji pojawiły się także produkcje fabularne. W ramach konkursu rozdawano nagrody: Złote, Srebrne i Brązowe Koziołki.

Festiwal krajowy

Po czterech latach, w 1969 roku, przegląd stał się festiwalem. Oficjalnie w jego nazwie pojawiła się nowa grupa docelowa: był to teraz Ogólnopolski Festiwal Filmów dla Dzieci i Młodzieży. Wydarzenie poszerzyło się znacznie również o ofertę programową. Filmom zaczęły towarzyszyć koncerty, wystawy, seminaria, spotkania przedstawicieli różnych środowisk nie tylko z kraju, ale i zza granicy. Festiwal odbywał się teraz co 2 lata: a to bezpośrednia przyczyna rozbieżności numeracyjnej między numerami edycji, a latami istnienia wydarzenia. Taka częstotliwość umożliwiła również to, że 5 edycji odbyło się pod egidą Biennale Sztuki dla Dziecka.

W 1986 roku organizacja Festiwalu powierzona została Ogólnopolskiemu Ośrodkowi Sztuki dla Dzieci i Młodzieży (to dawna nazwa naszego Centrum Sztuki Dziecka!). Dwa lata później Festiwal ponownie zmieni nazwę. Od teraz będzie funkcjonował jako Ogólnopolski Festiwal Filmów i Widowisk Telewizyjnych dla Młodzieży. Do konkursu zostały wtedy dopuszczone także filmy dokumentalne. Nowa nazwa nie utrzymała się na długo, ale rekordzistką pozostanie jednak ta, pod którą wydarzenie odbyło się w 1992 roku. Był to Festiwal Polskich Filmów dla Dzieci i Młodzieży.

W stronę Ale Kino!

W 1994 roku impreza wystąpiła… pod podwójną nazwą! Jednocześnie odbyły się bowiem: 13. Krajowy Festiwal Filmów dla Dzieci oraz 1. Międzynarodowy Festiwal Filmów dla Dzieci Ale Kino! Już w 1996 roku pojawiło się na Festiwalu jury międzynarodowe, które nagradzało filmy w ramach konkursu prezentującego filmy z różnych krajów świata.

Obecna nazwa, Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza Ale Kino!, pojawiła się w 2001 roku i funkcjonuje do dziś. Wtedy również znacznie zaczęła poszerzać się oferta wydarzeń towarzyszących: warsztatowych, edukacyjnych, konferencyjnych i artystycznych. Od 2010 roku odbywa się także Festiwal Filmów Młodego Widza Wędrujące Ale Kino!, w ramach którego filmy z Festiwalu (i dodatkowe aktywności z nim związane) trafiają do małych miejscowości, w których dostęp do kin jest znacznie ograniczony. W ramach Festiwalu od kilku lat organizowane jest także wydarzenie towarzyszące, Ale Kino! Pro, które stanowi platformę debaty między filmowcami a nauczycielami i edukatorami filmowymi.

Jak widać, długa historia Festiwalu była bardzo dynamiczna, co wynika z nieustannej potrzeby dostosowywania się nowych oczekiwań widzów czy nieustannie zmieniającego się rynku filmowego czy środowiska kultury. Obchodzone w tym roku 60-lecie to świetną okazja by popularyzować naszej historii, która uczy nas, że nic nie jest na stałe. Kto wie, być może w niedalekiej przyszłości czekają nas kolejne, inspirujące zmiany?